Bakı. Günaydın:
Bakıda iş saatlarının dəyişdirilməsi müzakirə olunur. Əsas səbəb
kimi isə tıxacların azalacağı göstərilir.
Əgər paytaxtda iş saatları dəyişərsə, bunun
tıxacların azalmasına təsiri olacaqmı?
Bakı ölkənin ən böyük və ən sıx məskunlaşmış şəhəridir.
Şəhərdəki nəqliyyat sıxlığı yüksəkdir. Xüsusən iş saatlarında
şəhərdaxili yol şəbəkəsi və ictimai nəqliyyat yüklənir. Bu sıxlıq
həm sürücülərin vaxtını alır, həm də nəqliyyat vasitələrinin
sərnişinləri üçün narahatlıq yaradır.
İş saatlarının dəyişdirilməsi nəqliyyat sıxlığını azaltmaq
məqsədilə bəzi şəhərlərdə tətbiq edilən bir tədbirdir. Bakıda da bu
yanaşmanın tətbiqi müəyyən üstünlüklər verə bilər.
Ən əsas fayda sıxlıq dövrlərinin yayılması ilə əlaqədardır.
Bakıdakı iş saatlarının eyni vaxtda olması, təxminən bütün
işçilərin və tələbələrin eyni vaxtda yola çıxması nəticədə böyük
tıxacların yaranmasına səbəb olur. Bu tıxacların qarşısını almaq
üçün iş saatlarının bir neçə qrupa ayrılması faydalı ola bilər.
Məsələn, səhər saat 9-dan əvvəl başlayan iş saatları ilə 10:00
və ya 11:00-da başlayan iş saatlarını birləşdirərək, əhalinin daha
geniş saat dilimində işə çıxması təmin edilə bilər. Bu da nəqliyyat
vasitələrinin, xüsusən də avtobusların və metro qatarlarının
sıxlığını azalda bilər.
Nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Rauf Ağamirzəyev fərqli
düşünür. O, Trend-ə açıqlamasında bildirib ki, gün ərzində Bakıya
300 min avtomobil daxil olur:
“Ötən il bəzi islahatlarla müəyyən işlər görüldü. Küçə, yol
sahəsində ən dəyərli resurs olan torpağın istifadəsi yönündə qərar
verildi. Avtobus, mikromobillik zolaqları çəkildi. İlkin olaraq
avtobuslarda sürət və sərnişin sayı artdı. Bu gün iş saatlarının
dəyişdirilməsi effekt verməz. Amma nəqliyyat sahəsində dövlət
proqramının tam icrası yaxın 5 il ərzində nəzərdə tutulub. Burada
relsli nəqliyyat, metronun 10 stansiyasının çəkilməsi, şəhərətrafı
elektrik qatarı şəbəkəsinin genişləndirilməsi əsasdır.
Savadlı inteqrasiyanın təşkil olunması, yəni avtobusdan metroya,
dəmiryoluna keçid, eləcə də, habların qurulması, “brutto
müqavilə”lərə keçid vacibdir ki, ictimai nəqliyyata meyil artsın.
Tələbələr və pensionerlər üçün güzəştlər edilməli, dayanacaqlara
gedən səkilər abad olmalıdır. Bu tədbirlər görüldükdən sonra iş
saatlarının dəyişdirilməsi müsbət nəticə verə bilər. Lakin
sadaladıqlarım görülmədən sadəcə iş saatlarını dəyişmək effektiv
olmayacaq”.
<!—->
<!––>
İctimai nəqliyyat Bakıdakı sıxlığın ən çox hiss olunduğu
sahələrdən biridir. Əgər iş saatları dəyişdirilərsə, daha az
insanın eyni vaxtda metroya və ya avtobusa minməsi, onların daha
rahat və sürətli şəkildə xidmət almasına imkan verə bilər. Bu, həm
də nəqliyyat şirkətlərinin resurslarının daha effektiv istifadəsinə
gətirib çıxara bilər. Nəticə etibarilə, insanların tıxaclarda daha
az vaxt keçirməsi, iş yerinə daha rahat və vaxtında çatmaları
mümkündür.
İş saatlarının dəyişdirilməsi yalnız ictimai nəqliyyata deyil,
eyni zamanda, şəxsi nəqliyyat vasitələrinin sayına da təsir edə
bilər. Eyni zamanda, avtomobil istifadəçilərinin işə getdiyi
saatlar dəyişdikcə, tıxaclar daha bərabər şəkildə paylanacaq. Bu
isə yol hərəkətinin daha ardıcıl və təxmin edilə bilən olmasına
səbəb olar. Tıxacın müəyyən dövrlərdə yığılmaması avtomobil
idarəçilərinə daha az stress və vaxt itkisi gətirər.
Lakin iş saatlarının dəyişdirilməsi müsbət nəticələr verə
biləcəyi halda, bəzi çətinliklər və qarşılaşılacaq problemlər də
mövcuddur:
İş saatlarının dəyişdirilməsi müəyyən sahələrdə iqtisadi
çətinliklərə səbəb ola bilər. Məsələn, bəzi sahələrdə, xüsusən də
xidmət sektoru və ticarət sahəsində iş saatlarının dəyişməsi
işçilərin əməkhaqqı və əmək bazarında dəyişikliklərə yol aça bilər.
Yaxud da müxtəlif sektorlarda iş saatlarının fərqli olması müştəri
xidmətlərinə təsir göstərə bilər. Buna görə də iş saatlarını
dəyişdirərkən, iqtisadi sektorlarda müəyyən tənzimləmələr və
balanslaşdırmalar aparılmalıdır.
Əgər fərqli sektorlar üçün iş saatları təyin edilsə, ictimai
xidmətlər, o cümlədən, metro, avtobuslar, tibbi xidmətlər və təhsil
müəssisələrinin fəaliyyətləri arasında koordinasiya problemi
yaranması mümkündür. Bu da sosial xidmətlərin keyfiyyətinə və
cəmiyyətin ümumi rifahına mənfi təsir göstərə bilər. Həmçinin, bəzi
müəssisələrdə iş saatlarının dəyişdirilməsi, əməkdaşların daha çox
işləməsinə və ya yorğunluğa yol aça bilər.
Bakıda bir çox insanın ailə və sosial həyatında müəyyən rutinlər
mövcuddur. İş saatlarının dəyişdirilməsi, bəzən insanlar üçün
alışdıqları gündəlik həyatı pozan bir amil ola bilər. Xüsusən ailə
üzvləri arasında koordinasiya və vaxt planlaması ilə bağlı
çətinliklər yarana bilər. Bu isə sosial narazılığa səbəb ola
bilər.
Bakıdakı iş saatlarının dəyişdirilməsi nəqliyyat sıxlığını
azaltmaq üçün potensial bir həll yolu ola bilər. Bu cür
dəyişikliklər nəqliyyat axınının daha balanslı şəkildə
paylanmasına, ictimai nəqliyyatda sıxlığın azaldılmasına və yol
hərəkətinin optimallaşdırılmasına kömək edə bilər. Lakin bunun
uğurlu ola bilməsi üçün iqtisadi, sosial və mədəni amillərin nəzərə
alınması, həmçinin, ictimai xidmətlər və nəqliyyat
infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi vacibdir.
Beləliklə, iş saatlarının dəyişdirilməsi həm müsbət nəticələr
verə bilər, həm də bəzi çətinliklər yarada bilər. Bu məsələnin
uğurla həyata keçirilməsi üçün müvafiq tənzimləmələr və
balanslaşdırmalar həyata keçirilməlidir.
