Araşdırmaya görə, okeanda aşkarlanan mikroplastik hissəciklər sahilyanı bölgələrdə yaşayan insanlarda əlillik riskinin artması ilə əlaqəli ola bilərlər. ABŞ-ın Burlinqton şəhərində yerləşən Lahey Tibb Mərkəzinin tədqiqatçıları müxtəlif bölgələrdə dənizdəki mikroplastik hissəcik səviyyələrini təhlil ediblər. Bölgələr okean səthindəki mikroplastik hissəciklərinin miqdarına görə dörd qrupa bölünüb:
– Aşağı səviyyə: 0 – 0.005 hissəcik/m³
– Orta səviyyə: 0.005 – 1 hissəcik/m³
– Yüksək səviyyə: 1 – 10 hissəcik/m³
– Çox yüksək səviyyə: 10 və daha çox hissəcik/m³
Bu araşdırma mikroplastik hissəciklərin insan sağlamlığına mümkün təsirlərini daha dərindən araşdırmaq üçün aparılan ilkin tədqiqatlardan biridir. Daha sonra alimlər yerli sakinlər arasında əlillik səviyyəsini aşağıdakı kateqoriyalar üzrə təhlil ediblər:
– Yaddaş və idrak qabiliyyəti
– Hərəkətlilik
– Özünəqulluq bacarıqları
– Müstəqil yaşamaq qabiliyyəti
Araşdırmanın nəticələrinə görə yaddaş və idrak pozğunluqlarının yayılma faizi mikroplastik səviyyəsi çox yüksək olan bölgələrdə 15.2%, mikroplastik səviyyəsi aşağı olan bölgələrdə 13.9% təşkil edib. Hərəkətlilik problemlərinin yayılma faizi mikroplastik səviyyəsi yüksək olan bölgələrdə 14.1%, mikroplastik səviyyəsi aşağı olan bölgələrdə 12.3% təşkil edib. Özünəqulluq bacarıqlarının pozulma faizi mikroplastik səviyyəsi yüksək olan bölgələrdə 4.2%, mikroplastik səviyyəsi aşağı olan bölgələrdə 3.6% təşkil edib. Müstəqil yaşamaq qabiliyyətinin pozulma faizi mikroplastik səviyyəsi yüksək olan bölgələrdə 8.5%, mikroplastik səviyyəsi aşağı olan bölgələrdə 7.7% təşkil edib.
Bu nəticələr mikroplastikin insan sağlamlığına mənfi təsir göstərə biləcəyini göstərən ilkin sübutlardan biridir. Məlumatlar digər əlillik yarada bilən amillər – ürək xəstəlikləri, insult, depressiya, hava çirkliliyi, həmçinin sərvət və resursların bölgüsü nəzərə alınaraq düzəliş edildikdən sonra belə, yüksək və aşağı mikroplastik səviyyəsinə malik bölgələr arasındakı fərq bir neçə faiz olaraq qalırdı. Araşdırmanın müəllifləri bildiriblər ki, yeni araşdırma mikroplastikin beyin sağlamlığına təsiri barədə ilkin təsəvvür yaradır. Alimlər əlavə ediblər ki, bu əlaqəni daha dərindən araşdırmaq və mikroplastik çirkliliyinin ictimai sağlamlığa ümumi təsirini qiymətləndirmək üçün əlavə tədqiqatlara ehtiyac var.
Mənbə: Newswise
