ZƏKA YOLU

Ağıllı ideyalara səyahət

(Bu rubrika daha çox ağıllı ideyalara bir səyahət edilməsini istiqamətləndirəcək, zəka yolunda dərin düşüncələrə, inkişafa xidmət edən dəyişikliklərə yer verəcəkdir)

Böyük Azərbaycanlı, böyük zəkalı insan, dahi Heydər Əliyevin inkişafa və sabitliyə xidmət edən ideyaları haqqında

Dahi, böyük və nüfuzlu siyasət adamı olmuş Heydər Əliyev, Azərbaycanın müasir tarixinin ən önəmli və böyük şəxsiyyətlərindən biridir. Onun haqqında daima dəyərli məqalələr yazılır, filmlər çəkilir, verilişlər hazırlanır. Amma buna baxmayaraq Gunaydin.az saytının ZƏKA YOLU rubrikasının ilk məqaləsini də, biz tərəfdən onun ideyalarına həsr edilməsini, özümüzün mənəvi borcumuz olduğunu anlayaraqdan, hazırlayıb dərc edirik.

Onun rəhbərliyi altında Azərbaycan, böyük siyasi, iqtisadi və mədəni inkişaf yoluna qədəm qoymuşdur. Heydər Əliyevin dünyəvi ideyaları, həm ölkənin daxili inkişafına, həm də beynəlxalq arenada Azərbaycanın mövqeyinin gücləndirilməsinə yönəlmişdir.

Heydər Əliyevin dünyəvi, inkişafa və sabitliyə xidmət edən ideyalarını aşağıdakı başlıqlar altında sadalaya bilərik:

1. Milli müstəqillik və azadlıq

Heydər Əliyev, Azərbaycanın müstəqilliyini əldə etməsi və bu müstəqilliyi qorumaq üçün çox çalışmışdır. Onun rəhbərliyi ilə, 1990-cı illərin əvvəllərində müstəqillik əldə edən Azərbaycan, sabitlik və təhlükəsizlik şəraitində inkişaf etməyə başlamışdır. Heydər Əliyev müasir, müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurulmasında əsas təşəbbüskar olmuşdur.

2. Azərbaycançılıq və milli kimlik

Heydər Əliyev, Azərbaycan xalqının öz milli kimliyini qorumasını və inkişaf etdirməsini çox önəmli sayırdı. O, milli mədəniyyətin və ənənələrin qorunmasının, xüsusilə də gənclər arasında azərbaycançılıq ideyasının gücləndirilməsinin vacib olduğunu vurğulayırdı. Həmçinin, Heydər Əliyev, Azərbaycanın müxtəlif etnik qruplarının birliyini və qarşılıqlı hörmətini təşviq edirdi.

3. Multikulturalizm və dinlərarası tolerantlıq

Heydər Əliyev, Azərbaycanın müxtəlif etnik və dini qruplardan ibarət olduğunu vurğulayır və ölkədə multikulturalizmin inkişafını dəstəkləyirdi. O, müxtəlif dinlərə və mədəniyyətlərə qarşı hörmət göstərilməsini təbliğ edir, Azərbaycanda dinlərarası və mədəniyyətlərarası tolerantlığın yaradılmasına önəm verirdi. Bu ideya, Azərbaycan cəmiyyəti üçün vacib olan bir sosial bərabərlik və harmoniyanın təmin edilməsinə kömək etmişdir və dünyaya örnək olmuşdur.

4. İqtisadi inkişaf və davamlılıq

Heydər Əliyev, Azərbaycanın iqtisadi inkişafını təmin etmək üçün ciddi islahatlar həyata keçirmişdir. O, xüsusən də neft sektorunun inkişafını və dünya bazarlarına çıxışını ön planda tutmuş, “neft strategiyası” çərçivəsində Azərbaycanın iqtisadi müstəqilliyini gücləndirmişdir. Bu, ölkənin beynəlxalq əlaqələrini daha da möhkəmləndirmiş və Azərbaycanın iqtisadi potensialını artırmışdır, eləcə də geosiyayi vəziyyətə müsbət təsirlərini göstərmişdir.

5. Ələlxüsus avropa ilə inteqrasiya və milli dəyərlərin təbliği

Heydər Əliyev, Azərbaycanın Avropa və Qərb ilə inteqrasiyasına böyük önəm verirdi. O, Azərbaycanın Avropa Şurasına üzv olmasının vacibliyini vurğulamış və ölkənin dünya səviyyəsində öz yerini tapması üçün əməkdaşlıq əlaqələrini genişləndirmişdir. Eyni zamanda, Heydər Əliyev, demokratik dəyərləri və insan hüquqlarını təbliğ edərək, Azərbaycanın və onun milli dəyərlərinin beynəlxalq aləmdə daha geniş təsir imkanları yaratmışdır.

6. Təhsil və gənclərin inkişafı

Heydər Əliyev, Azərbaycanın təhsil sisteminin inkişafını prioritet olaraq müəyyən etmişdi. O, gənclərin təhsili və sosial inkişafı üçün çoxsaylı proqramların həyata keçirilməsini dəstəkləmiş, təhsilin səviyyəsini yüksəltmək üçün müxtəlif islahatlar aparmışdır. Onun ideyası, gənclərin hərtərəfli inkişafını və ölkənin gələcəyinə müsbət təsir etməyi hədəfləyirdi.

7. Humanizm və insan hüquqları

Heydər Əliyev, insan hüquqlarına böyük hörmətlə yanaşır və bu prinsipləri öz idarəçiliyində tətbiq etməyə çalışırdı. O, Azərbaycanda azad və demokratik cəmiyyətin formalaşmasını dəstəkləyirdi. Bu baxımdan, onun dünya miqyasında diqqət çəkən humanist ideyaları, xüsusilə insan ləyaqətinin qorunması və sosial bərabərliyin təmin edilməsi mövzularında əsaslı təsirlər yaratmışdır.

8. İnteqrasiya və regional sülh

Heydər Əliyev, Azərbaycanın regional güclərlə əməkdaşlığını və qarşılıqlı hörmət üzərində qurulmuş münasibətləri təşviq edirdi. O, regionumuzda olan münaqişələrin sülh yolu ilə həll olunmasının vacibliyini dəfələrlə qeyd edərək, sülh və qarşılıqlı etimadın regional sabitlik üçün əsas olduğunu vurğulamışdır. Bu ideya, Azərbaycanın qonşu ölkələrlə münasibətlərinin normallaşmasına və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişafına gətirib çıxarmışdır.

9. Xalqların və mədəniyyətlərin birliyi

Heydər Əliyev, Azərbaycanın bir çox müxtəlif xalqların və mədəniyyətlərin eyni yerdə sülh və əmin-amanlıq içində yaşadığı bir ölkə olduğunu vurğulayırdı. O, bütün xalqların bərabər hüquqlara sahib olmasının, ölkə daxilində və beynəlxalq səviyyədə hər kəsə hörmətlə yanaşılmasının vacib olduğunu bildirirdi.

Heydər Əliyevin bu dünyəvi, inkişafa və sabitliyə xidmət edən ideyaları, Azərbaycanı siyasi və iqtisadi sabitlik şəraitində inkişaf etdirmək üçün əsas prinsiplərdən ibarət idi. Onun rəhbərliyi dövründə həyata keçirilən islahatlar, yalnız Azərbaycanın deyil, həm də regionun gələcək inkişafına təkan vermişdir.

Heydər Əliyevin dünya miqyasında diqqət çəkən humanist ideyaları, xüsusilə insan ləyaqətinin qorunması və sosial bərabərliyin təmin edilməsi mövzuları ilə bağlı olan ideyaları

Heydər Əliyevin humanist ideyaları, Azərbaycanı yalnız iqtisadi və siyasi cəhətdən inkişaf etdirmək məqsədini güdmürdü, həm də insan ləyaqətinin qorunması və sosial bərabərliyin təmin edilməsi kimi əhəmiyyətli prinsipləri özündə cəmləşdirirdi. Onun rəhbərliyi altında, Azərbaycan cəmiyyətində hüquq və ədalətə əsaslanan bir yanaşma yaradıldı. Heydər Əliyevin humanist ideyaları və bunların insan ləyaqəti və sosial bərabərliklə əlaqəsini daha ətraflı şəkildə açıqlayaq:

1. İnsan hüquqları və azadlıqlarının təhqir edilməməsi

Heydər Əliyev, özünün siyasi fəaliyyətində və idarəçilik prinsiplərində insan hüquqlarını və azadlıqlarını hər zaman yüksək tutmuşdur. Onun ideyaları, həm ölkədaxili, həm də beynəlxalq miqyasda, Azərbaycanın insan hüquqları sahəsində irəliləyiş əldə etməsini məqsəd qoyurdu. Onun bu sahədəki siyasəti, insan hüquqlarının pozulmasına qarşı mübarizə və fərdlərin ləyaqətinin qorunması məsələlərini önə çəkirdi.

Heydər Əliyev, Azərbaycanın BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasına üzv seçilməsinə və beynəlxalq hüquq normalarına uyğun fəaliyyət göstərməsinə xüsusi diqqət yetirmişdir. O, Azərbaycanı beynəlxalq aləmdə bir ölkə olaraq tanıtmağa və ölkə daxilində müxtəlif etnik, dini və mədəni qrupların hüquqlarının təmin edilməsinə çalışmışdır.

2. Sosial bərabərlik və ədalət

Heydər Əliyev, Azərbaycanın cəmiyyəti üçün sosial ədalət və bərabərlik prinsiplərini tətbiq etməyə çalışmışdır. O, ölkənin hər bir vətəndaşına bərabər imkanlar yaradılmasına və sosial xidmətlərin hər kəsə bərabər şəkildə təqdim edilməsinə çalışmışdır. Heydər Əliyev sosial sahəyə çox önəm verərək, sosial müdafiə sistemini gücləndirmək üçün müxtəlif islahatlar həyata keçirmişdir.

O, ölkə daxilində vətəndaşların sosial rifahını təmin etmək üçün işsizlik, yoxsulluq, təhsil və səhiyyə sahələrində bir sıra islahatlar həyata keçirmişdir. Sosial ədalətin əsasını təşkil edən bu islahatlar, insanların layiqli həyat şəraitinə malik olmalarını təmin etməyi hədəfləyirdi.

3. Təhsil və insan inkişafı

Heydər Əliyev, təhsili insanın inkişafı və cəmiyyətin müasirləşməsi üçün ən vacib amil hesab edirdi. Onun ideyalarına görə, hər bir vətəndaşın bərabər şəkildə təhsil alması, yalnız özünün deyil, bütövlükdə cəmiyyətin inkişafına xidmət edir. O, təhsil sahəsində ciddi islahatlar aparmış və xüsusilə gənclərin təhsil alması, onlara geniş dünyagörüşü qazandırılması və demokratik dəyərlərlə böyümələri üçün zəmin yaratmışdır.

4. Milli kimlik və multikulturalizm

Heydər Əliyev, Azərbaycanın müxtəlif etnik və dini qruplardan ibarət bir ölkə olduğunu vurğulayır və bu müxtəlifliyi zənginlik kimi dəyərləndirirdi. O, azərbaycançılıq ideyasını hər zaman təşviq etmiş, eyni zamanda ölkə daxilindəki müxtəlif millətlərin, dinlərin və mədəniyyətlərin qarşılıqlı hörmət və anlayışla bir arada yaşamasını təmin etmək üçün mütəmadi olaraq multikulturalizm və dinlərarası dialoqu təşviq etmişdir.

Bu yanaşma, insan ləyaqətinin qorunmasını, bütün vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının bərabər şəkildə təmin edilməsini və sosial harmoniyanın yaradılmasını hədəfləyirdi. Heydər Əliyevin bu ideyaları, Azərbaycanın sosial sabitliyini və milli birlik hissini gücləndirmişdir, həm də Azərbaycanı digər ölkələrə, bu baxımdan nümunə olmaq səviyyəsinə gətirib çıxarmışdır.

5. Vətəndaş cəmiyyəti və demokratiya

Heydər Əliyev, demokratiya və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafına böyük önəm verirdi. O, vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının qorunmasının vacibliyini qeyd edir, demokratiyanın inkişafının insanın ləyaqətini qorumaqla sıx əlaqəli olduğunu vurğulayırdı. Azərbaycanı demokratik inkişaf yoluna yönəltmək üçün müxtəlif islahatlar həyata keçirmiş, ölkədə müstəqil mətbuatın və müxtəlif ictimai təşkilatların fəaliyyətini dəstəkləmişdir. Onun və onun siyasi xəttini müvəffəqiyyətlə davam etdirənlərin fədakarlığı nəticəsində yaradılımış siyasi-ictimai vəziyyətdə, mühitdə müxtəlif, yüzlərlə ictimai birliklər yaradılıb fəaliyyət göstərə, həm ölkə daxili, həm də beynəlxalq səviyyədə töhfələr verə bilirlər. Onlardan biri olaraq “Dialoq və İnkişaf Naminə” İctimai Birliyini (DİNİB) də qeyd edə bilərik.

O, həmçinin insan hüquqlarının pozulmasına qarşı mübarizə aparılmasının və qanunun aliliyinin təmin edilməsinin vacib olduğunu bildirirdi. Bununla yanaşı, Heydər Əliyev, ölkədəki siyasi müxtəliflikləri dəstəkləyərək, cəmiyyətdəki müxtəlif fikirlərin və yanaşmaların hörmətlə qarşılanması lazım olduğunu ifadə edirdi.

6. Qlobal humanitar siyasət və əməkdaşlıq

Heydər Əliyev, Azərbaycanın dünya miqyasında humanitar dəyərlərə hörmətlə yanaşan bir ölkə kimi tanınmasına çalışmışdır. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan, bir sıra beynəlxalq humanitar təşəbbüslərdə iştirak etmiş və dünya miqyasında barış, əməkdaşlıq və humanitar yardım sahəsində öz töhfələrini vermişdir.

Onun humanist yanaşmaları, Azərbaycanda müharibə və münaqişələrdən əziyyət çəkən insanlara yardım etmək, qaçqın və məcburi köçkünlərin vəziyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədini güdürdü. Eyni zamanda, Heydər Əliyev beynəlxalq humanitar təşkilatlarla əməkdaşlıq edərək, Azərbaycanın humanitar sahədəki mövqeyini möhkəmləndirmişdir.

Heydər Əliyevin humanist ideyaları və həmin ideyaların, onun siyasi xəttinin bu gün də müvəffəqiyyətlə, müasir vəziyyətləri nəzərə almaqla, Ali Baş Komandanımız, hörmətli Prezidentimiz İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilməsi, Azərbaycan xalqının həyatını yaxşılaşdırmağa, insan ləyaqətini qorumağa və sosial ədaləti təmin etməyə yönəlmişdi. Onun ideyaları, cəmiyyətin hər bir üzvünün bərabər hüquqlara və imkanlara sahib olmasını təmin etməyə çalışmış, Azərbaycanı dünyada və regionda nüfuzlu və inkişaf etmiş bir dövlətə çevirmişdir.

Hörmətlə,

“Dialoq və İnkişaf Naminə” İB-in

baş katibi – Vidadi Məmmədov

02 mart 2025-ci il.