Sunita Williams və Butch Wilmore, Beynəlxalq Kosmik Stansiyada (BKS) 9 ay müddətində qaldıqdan sonra uğurlu şəkildə Yerə qayıdıblar. Onların bu missiyası əvvəlcədən planlaşdırılandan xeyli uzun çəkib, çünki onları BKS-a aparmış Boeing Starliner kosmik gəmisində sızmalar və mühərrik problemləri yaranmışdı. Williams və Wilmore çərşənbə axşamı, SpaceX Dragon kapsulu ilə Meksika körfəzinə eniblər. Onların BKS-dən Yerə qayıtması 17 saat davam edib. Bu geri dönüş, son illərin kosmik uçuş tarixində ən qeyri-adi hadisələrindən birinin yekunu hesab olunur. Boeing Starliner-in qarşılaşdığı texniki problemlər və eyni zamanda SpaceX-in baş direktoru Elon Musk-ın astronavtların qayıdışını siyasi kontekstdə təqdim etməsi, bu hadisəni daha da diqqətçəkən edib.
Williams və Wilmore, 2024-cü ilin iyununda BKS-ya yola düşmüşdülər. Bu missiya, Boeing-in SpaceX ilə rəqabət aparmaq cəhdində mühüm rol oynayırdı. Boeing və SpaceX, 2014-cü ildə NASA ilə müqavilə bağlayaraq astronavtları BKS-ya və daha sonra Günəş sisteminin dərinliklərinə daşımaq üçün vəzifələndirilmişdilər. SpaceX, Crew Dragon kosmik gəmisi ilə ilk insanlı uçuşunu 2020-ci ildə, COVID pandemiyasının ilk mərhələsində həyata keçirdi. Boeing-in Starliner layihəsi isə büdcə artıqları və təxirə salınmalar səbəbindən ləngiyirdi. 2024-cü ilin iyunundakı uçuş Boeing-in bu problemləri geridə qoymasına kömək etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Missiyanın məqsədi Williams və Wilmore-u BKS-ya göndərmək və qısa müddət sonra geri qaytarmaq idi.
Lakin Starliner daha BKS-ya birləşmədən texniki problemlərlə qarşılaşdı. Astronavtlar nəhayət stansiyaya çatdıqdan sonra NASA və Boeing bir neçə həftə testlər apardı və nəticədə Starliner-i astronavtsız geri qaytarmaq qərarına gəldi. NASA dərhal Williams və Wilmore-un geri qaytarılması üçün SpaceX ilə plan hazırlamağa başladı. Bir sıra müzakirələrdən sonra astronavtların 2025-ci ilin əvvəllərində Yerə qaytarılmasına qərar verildi, çünki BKS-nın heyət çatışmazlığı yaşamaması vacib idi. Lakin son aylarda Elon Musk iddia edib ki, astronavtları daha tez geri gətirmək təklifi edib, lakin keçmiş prezident Joe Biden bu təklifi rədd edib. Musk bu iddialarına heç bir sübut təqdim etməyib və hesab edir ki, Biden-in bu qərarı Donald Trump-a siyasi üstünlük qazandırmamaq üçün verdiyi bir addım olub.
Mənbə: Techcrunch
