Anar Bramo (İbrahimov) 1981-ci ildə Bakıda anadan olub. 2002-ci
ildə, 185 il əvvəl Pqanininin vəfatından sonra, dünyada onun
„Sivori“ skripkasında çalmaq şərəfinə layiq görülən 14 skripkaçının
biri olub. 2003–2007-ci illərdə Gidon Kremerin şəxsi dəvəti ilə
məşhur „Kremerata Baltica“ kamera orkestrinin üzvü olub. 2010-cu
ildən Almaniyanın „Südwestfalen Philharmonie“ simfonik orkestrinin
üzvüdür. 2023-cü ildə Buxarestdə keçirilən „BMI Conducting
Competition“ beynəlxalq dirijorluq müsabiqəsinin finalçısı və
mükafatçısı olub. 2024-cü ildə Portuqaliyada keçirilən beynəlxalq
dirijorluq müsabiqəsində birinci mükafata layiq görülüb. 2024-cü
ildən “Oberberg” regionunun simfonik orkestrinin (Sinfonieorchester
des Oberbergischen Kreises) yeni baş dirijoru seçilib.
Trend
BİA Almaniyada yaşayan tanınmış drijor, skripkaçı, bəstəkar,
beynəlxalq müsabiqələrin qalibi olan Anar Bramo ilə müsahibəni
təqdim edir.
Musiqi dünyasına gəlişiniz necə olub?
Düşünürəm ki, mənim musiqiçi olmağım taleyimdə yazılmışdı. Atam
skripkaçıdır və 22 yaşından etibarən böyük Niyazinin rəhbərlik
etdiyi Dövlət Simfonik Orkestrində çalışıb. Anam arfadır, sonuncu
Zaqafqaziya müsabiqəsinin birinci mükafatçısı olub. Dayım məşhur
violonçel ifaçısı və xalq artistidir, o, dahi Mstislav
Rostropoviçin tələbəsi olub.
Musiqi ilə əhatələnmiş mühitdə böyüdüyüm üçün erkən yaşda – beş
yaşımda skripka çalmağa başladım və yeddi yaşımda Filarmoniyanın
səhnəsində ilk çıxışımı etdim. 17 yaşımda Bakı Musiqi Akademiyasına
daxil oldum və birinci kursda oxuyarkən Dövlət Simfonik Orkestri
ilə Bramsın skripka konsertini ifa etmək şərəfinə nail oldum.
Sizi Almaniyaya məhz musiqi, daha dəqiq skripka gətirib.
Azərbaycandan Almaniyaya uzanan yol haqda bizi
məlumatlandırardınız.
Məni Almaniyaya gətirən iki mühüm hadisə 2002-ci ildə baş verdi.
Birincisi, Bakı Musiqi Akademiyasını uğurla bitirdim. İkincisi,
Çaykovski müsabiqəsinə seçildim və bu mötəbər yarışda iştirak edən
ilk azərbaycanlı skripkaçı oldum.
Təcrübəm az olduğu üçün qalib gəlmək mümkün olmasa da, uğurlu
çıxışım və potensialım münsiflər heyətinin diqqətini çəkdi.
Onlardan bəziləri mənə Moskva və ya ABŞ-da təhsil almağı tövsiyə
etdi. Eyni zamanda, bir çox hörmətli musiqiçilər mənə dünyanın ən
yaxşı müəllimlərinin çalışdığı Almaniya konservatoriyalarına
müraciət etməyi məsləhət gördü.
Müsabiqədən sonra başa düşdüm ki, təhsilimi davam etdirməli və
daha da inkişaf etməliyəm. Valideynlərimlə məsləhətləşərək
Almaniyada oxumağa qərar verdik, çünki bu ölkə dünyanın ən yaxşı
konservatoriyalarına və orkestr ənənələrinə sahibdir. 2002-ci ilin
sonunda Essen İncəsənət Universitetinə qəbul imtahanlarını uğurla
verdim və beləcə Almaniyadakı uzun yolum başladı.
Alman musiqi məktəbi sizə nə verdi?
Heç kimə sirr deyil ki, Almaniya mədəni həyat baxımından olduqca
zəngin bir ölkədir. Burada dünyanın ən yaxşı musiqiçiləri çıxış
edir, ən tanınmış pedaqoqlar dərs deyir və ən güclü orkestr
ənənələri mövcuddur. Bütün bunlar musiqi istedadının inkişafı üçün
ideal şərait yaradır.
Bu imkanlardan tam şəkildə istifadə edərək təkcə bir deyil, üç
ali məktəb bitirdim – ikisini Almaniyada, Essen və Köln
şəhərlərində, üçüncüsünü isə Avstriyanın Qrats şəhərində. Hər üç
ali təhsil müəssisəsini fərqlənmə diplomu ilə başa vurdum.
Almaniyada sizə ən çox kimlər dəstək
olurdu?
Almaniyaya səfərim yalnız valideynlərimin mənə göstərdiyi maddi
və mənəvi dəstək sayəsində mümkün oldu. Onlar heç vaxt varlı
olmasalar da, uzun müddət öz zəhmətləri ilə qazandıqları pulları
mənə göndərirdilər ki, mən yad ölkədə rahat şəkildə alışa bilim,
dil öyrənim və iş tapa bilim.
Ümumiyyətlə, həyatımda əldə etdiyim bütün uğurlarım üçün
valideynlərimə borcluyam. Onlar məni bu cür tərbiyə edib, mənə və
bacıma xoşbəxt uşaqlıq bəxş ediblər, yaxşı təhsil veriblər və bu
gün də bizə dəstək olmağa davam edirlər.
Almaniyaya tək gəlmişdim, valideynlərim yanımda deyildi. Lakin
burada tamamilə tək deyildim, çünki yaxın dostum və təsadüf
nəticəsində soyad yoldaşım olan Fuad İbrahimov mənim yanımda idi.
O, hazırda Dövlət Simfonik Orkestrinin baş dirijorudur.
Bizim dostluğumuz haqqında ayrıca bir kitab yazmaq olar, amma bu
başqa bir mövzudur, ona görə də indi bu barədə çox danışmayacağam.
Sadəcə onu qeyd edim ki, Almaniyada biz daim bir-birimizi
dəstəkləyirdik və dostluğumuz hər birimizə yad bir ölkədə çətin
mərhələləri aşmağa kömək etdi.
Sizə Paqanininin skripkasında ifa etmək qismət olub. Bu
şərəfə Azərbaycanda nail olmusunuz. Bu xatirənizi yenidən
canlandıraraq danışmağınızı və ən əsası Almaniyada bu xəbərin necə
qarşılandığını danışa bilərsinizmi?
Paqanininin “Sivori” skripkasında ifa etməyim həyatımın ən mühüm
anlarından biri oldu. Bu hadisə mənim mərhum müəllimim Bayandur
Mehdiyev (Bayandur Mehdiyev) və həmin dövrdə İtaliyanın
Azərbaycandakı səfiri Marqareta Kosta (Margareta Kosta) sayəsində
mümkün oldu. Konsert Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi və Heydər
Əliyev Fondunun dəstəyi ilə təşkil edilmişdi.
<!—->
<!––>
Skripka İtaliyanın Genuya şəhərinin muzeyindən Bakıya
gətirilmişdi. Burada saxlanılan hər iki Paqanini skripkası („Il
Cannone“ və „Sivori“) cəmi iki gün ərzində Bakıda oldu və mənim bu
skripkada konsert ifa etməyim üçün gətirilmişdi. Təsəvvür edin, nə
qədər həyəcanlanmışdım! Çünki son 160 il ərzində bu skripkada cəmi
13 nəfər ifa etmişdi və onların demək olar ki, hamısı italyan idi.
Mən isə cəmi 22 yaşımda idim və bu vaxta qədər heç vaxt yüksək
səviyyəli skripkalarda çalmamışdım. Üstəlik, bu, təkcə yüksək
keyfiyyətli skripka deyil, tarixi baxımdan əvəzolunmaz bir alət
idi.
ŞƏKİL
Skripkanı mənə birbaşa səhnəyə gətirdilər və konsertin əvvəlində
təqdim etdilər. Konsertdən sonra isə səhnədə qaytardım. Tədbir
Atəşgahda, od məbədində baş tutdu və bu, mənim üçün unudulmaz bir
an oldu. Skripkanın səsi çox güclü və gözəl idi, ona toxunmaq və
ifa etmək həqiqi zövq verirdi. Belə bir fürsət qazandığım üçün
taleyə minnətdar idim və qürur hissi keçirirdim ki, artıq Paqanini
skripkasının tarixinə azərbaycanlı bir skripkaçının da adı
yazıldı.
Bəs dirijor vəzifəsinə təyinatınız (seçilməyiniz) necə
baş verdi?
Dirijorluqla məşğul olmağa nisbətən gec, 2021-ci ildə başladım.
Özümə söz verdim ki, əgər uğur qazana bilməsəm, bu işi davam
etdirməyəcəyəm. Amma xoşbəxtlikdən, cəmi iki ildən sonra, 2023-cü
ildə, Rumıniyanın Buxarest şəhərində beynəlxalq dirijorlar
müsabiqəsində finala yüksəldim və münsiflər heyətinin xüsusi
mükafatına layiq görüldüm. Bu isə mənə doğru yolda olduğumu sübut
etdi.
Bir il sonra, 2024-cü ilin yayında, Portuqaliyanın Estoril
şəhərində ikinci beynəlxalq dirijorluq müsabiqəmdə birinci yer
qazandım. Bundan əlavə, müsabiqədən bir ay əvvəl Almaniyanın
Oberberq regionunun Simfonik Orkestri (Sinfonieorchester des
Oberbergischen Kreises) məni baş dirijor vəzifəsinə seçdi.
Bu orkestrin mənə baş dirijor vəzifəsini təklif etməsi mənim
üçün böyük sevinc oldu. Bir il əvvəl bu orkestr ilə üç fərqli
konsertdə çıxış etmişdim və konsertlər böyük uğurla keçmişdi.
Düşünürəm ki, məhz bu uğurlar musiqiçiləri məni dirijor seçməyə
inandırdı.
Bəstəkarlıq fəaliyyətinizə nə zamandan start
vermisiniz?
2020-ci ildə “Ürəyim Şuşa” adlı mahnının musiqisini bəstələdim
və tanınmış Azərbaycan şairəsi Leyla Bəgimdən ona söz yazmasını
xahiş etdim. Bir il sonra, 2021-ci ildə, Azərbaycan Diasporla İş
üzrə Dövlət Komitəsinin təşkil etdiyi Azərbaycan musiqisi
konsertində bu mahnı Berlində, məşhur Filarmoniya səhnəsində
səsləndi. Mahnını tanınmış azərbaycanlı müğənni Avəz Abdulla (Avez
Abdulla) ifa etdi, dirijorluğunu isə Azərbaycanın xalq artisti,
maestro Yalçın Adıgözəlov (Yalchin Adıgezalov) etdi. Konsertdən
sonra çoxlu alman və digər Avropalı musiqisevərlərdən mahnı
haqqında müsbət rəylər aldım ki, bu da mənim üçün çox xoş idi.
Hələlik özümü bəstəkar adlandırmaq üçün çox tezdir. Hazırda
bəstəkarlıq dərsləri alıram və gələcəkdə yeni əsərlərimi təqdim
etməyi planlaşdırıram. Əgər planlarım reallaşarsa və yeni əsərlərim
meydana çıxarsa, o zaman ehtiyatla özümü bəstəkar adlandırmağa
başlayaram.
Avropalı, daha dəqiq alman dinləyici sizin ifanızı necə
qarşılayır? Ümumiyyətlə sıravi alman sizi daha çox skripkaçı,
dirijor, yoxsa bəstəkar kimi tanıyır?
Hələ ki, məni Almaniyada və Azərbaycanda daha çox skripka
ifaçısı kimi tanıyırlar. Ancaq dirijorlar müsabiqəsindəki
qələbəmdən sonra getdikcə daha çox dirijorluq təklifləri alıram.
Məsələn, 30 martda Almaniyada, 5 aprel isə Portuqaliyada çıxış
edəcəyəm.
Almaniyada digər azərbaycanlı musiqiçilərlə iş
birlikdəliyiniz olubmu?
Almaniyada bir neçə dəfə müxtəlif azərbaycanlı musiqiçilərlə
birgə çıxış etmişəm. Onların bəzilərini qeyd etmək istərdim: Yalçın
Adıgözəlov, Fuad İbrahimov, Mustafa Mehmandarov, Avəz Abdulla,
Orxan Cəlilov, Tamila Quliyeva, Əbuzər Manafzadə və başqaları.
Almaniyaya köçəndən sonra hansı yeni maraq və
hobbiləriniz yaranıb?
Uşaqlıqdan kino həvəskarıyam və boş vaxt tapanda yeni filmlərə
baxmağa çalışıram. Bundan əlavə, stolüstü tennis, bilyard və
basketbol oynamağı çox sevirəm. Həmçinin mətbəxdə vaxt keçirməyi,
bişirməyi xoşlayıram. Şirniyyatı sevdiyim üçün müxtəlif tort və
piroqları hazırlamağı bacarıram.
Amma hobbiyə ayıracaq çox vaxtım olmur. Çünki boş vaxtlarımı ən
çox ailəmlə – həyat yoldaşım və beş yaşlı qızımla keçirməyi
sevirəm.
