Rəsmi olaraq, ABŞ-da TikTok sosial şəbəkəsinin fəaliyyətinə qadağa qoyulmasına dair möhlət bu yaxın şənbə gününə qədər qüvvədədir və potensial alıcıların Amerika aktivlərinin ayrılması ilə bağlı razılaşma üçün danışıqlar aparmağa hələ vaxtları var. Donald Trump gizlətməyib ki, Çin tərəfi ilə danışıqlarda gömrük tariflərini təzyiq vasitəsi kimi istifadə etməyə hazırdır. Çin hökumətinin və ya ana şirkət ByteDance-in TikTok-un Amerika biznesinin ayrılması ilə bağlı danışıqlarda iştirak dərəcəsi hələ də açıqlanmayıb, lakin ABŞ prezidenti Donald Trump dünən hökumət təyyarəsində jurnalistlərə bildirib ki, gömrük tarifləri məsələsi nəzəri cəhətdən Çinin mövqeyinə təsir etmək üçün təzyiq aləti kimi istifadə oluna bilər.
“Təxminən belə bir vəziyyət yaranıb: TikTok məsələsində Çin, yəqin ki, tariflərlə bağlı müəyyən addımlar atılması müqabilində bu razılaşmanı təsdiqləməyi qəbul edəcək. Bu, bizə danışıqlarda daha çox üstünlük verir. Belə şeylər həmişə bu cür baş verir” – deyə Donald Trump öz fikrini bölüşüb. O həmçinin əlavə edib ki, ABŞ hökuməti “çox yaxşı insanlardan ibarət bir qrupla razılaşmaya çox yaxındır”, lakin mümkün iştirakçıların adlarını sadalamaqdan imtina edib. Bloomberg-in məlumatına görə, hazırda müzakirə olunan razılaşma strukturu amerikalı investorlar konsorsiumunun iştirakını nəzərdə tutur – bura Andreessen Horowitz, Blackstone və Oracle kimi şirkətlər daxildir.
Oracle isə bu yeni birgə müəssisədə sadə bir səhmdar qismində çıxış edəcək və əsasən TikTok-un ABŞ-dakı istifadəçilərinin şəxsi məlumatlarının təhlükəsizliyini təmin etmə funksiyasını yerinə yetirəcək. Yeni investorlar qrupu TikTok-un ABŞ-dakı biznesinin 50% səhmlərinə sahib ola bilər. ByteDance-in mövcud investorları isə 30% səhmləri özlərində saxlayacaqlar. Çin şirkətinin özü isə 20%-dən az səhmdar olacaq ki, bu da ABŞ qanunvericiliyinə görə onun sosial şəbəkənin ABŞ-dakı fəaliyyətinə təsir imkanlarını neytrallaşdırmaq üçün kifayət hesab olunur.
Danışıqlar mərhələsində müzakirə olunan ideyalardan biri Çin şirkəti ByteDance-in TikTok-un tövsiyə alqoritminə formal nəzarəti saxlaması, lakin sonradan bu alqoritmin lisenziyalaşdırılaraq amerikalı investorların iştirakı ilə yaradılacaq Amerika strukturuna verilməsidir. Bu alqoritm ətrafında artıq mürəkkəb vəziyyət yaranıb. Bir tərəfdən, Pekin bu cür texnologiyaları milli təhlükəsizlik və rifah üçün mühüm sayır və ona görə də onları xüsusi hökumət razılığı olmadan Çindən kənara verməyə hazır deyil. Digər tərəfdən, ABŞ-da ötən il qəbul edilmiş qanun nə Çin hakimiyyətinə, nə də ByteDance şirkətinin özünə bu alqoritmdən ABŞ yurisdiksiyasında sərbəst şəkildə istifadə etməyə imkan verir.
Mənbə: Bloomberg
