ABŞ Prezidenti Donald Trump hakimiyyətinin əvvəlində bəyan etmişdi ki, raket zərbələri ölkə üçün ən ciddi təhdiddir və onların qarşısını almaq üçün ABŞ ərazisinin tamamı İsrailin hava hücumundan müdafiə sisteminə bənzər “Qızıl Qübbə” ilə əhatə olunmalıdır. Müdafiə sənayesi şirkətləri arasında bununla bağlı müsabiqə elan edilib və ən yüksək ehtimalla qalib gələcək komanda SpaceX, Anduril və Palantir şirkətlərinin birləşmiş komandası olacaq. SpaceX-in rəhbəri Elon Musk orbitə 1000-ə qədər raketdən müdafiə peyki çıxarmağı təklif edir. Layihənin ən qeyri-adi tərəfi isə ondan ibarətdir ki, peyk qruplaşmasının xidmətləri, o cümlədən raketləri tutan peyklər, hökumətə abunə əsaslı təqdim olunacaq.
Reuters 6 məlumatlı mənbəyə istinadən xəbər verir ki, SpaceX və daha iki startap – proqram təminatı hazırlayan Palantir və pilotsuz uçuş aparatları istehsalçısı Anduril – 180-dən çox iştirakçı arasında “Qızıl Qübbə” layihəsinin tenderində əsas favoritlərə çevrilib. Hər 3 şirkətin birləşərək yaratdığı komandanın nümayəndələri yaxın həftələrdə Trump administrasiyasının və Pentaqonun məsul şəxsləri ilə görüşərək öz ideyalarını təqdim edəcəklər. Bu ideyalardan biri – orbitə 400-dən 1000-ə qədər hərbi peykin yerləşdirilməsidir. Bu peyklər raketlərin buraxılışlarını və onların uçuş trayektoriyalarını izləyəcək.
Bundan əlavə, 200 ədəd zərbə peykindən ibarət ayrıca bir donanma formalaşdırılacaq. Bu peyklər raketlər və ya lazer silahları ilə silahlandırılaraq düşmən raketlərini vurmaq üçün istifadə olunacaq. Peyklərin silahlarla təchiz olunması isə ayrıca dövlət qurumları tərəfindən həyata keçiriləcək. Lakin bu layihədə ən qeyri-adi məqam ondan ibarətdir ki, “Qızıl Qübbə”nin tikintisi başa çatdıqdan sonra, SpaceX-in rəhbərlik etdiyi podratçı komanda peyk qruplaşmasının xidmətlərini hökumətə abunə əsasında satmağı təklif edir və bütün sistem üzərində mülkiyyət hüququnu özündə saxlamaq niyyətindədir. Belə bir model Pentaqonun bəzi prosedurlarından yayınmağa imkan verəcək və bu da sistemin daha sürətli şəkildə istifadəyə verilməsinə şərait yaradacaq.
Bununla belə, bu yanaşma heç bir qaydanı pozmasa da, hökumət “Qızıl Qübbə”nin hazırlanması və qiymətlərin formalaşdırılması üzərində nəzarəti itirə bilər. Bununla belə, daha ənənəvi modellər də nəzərdən keçirilir – məsələn, hökumətin sistemi tamamilə sahib olduğu və idarə etdiyi, yaxud sahib olub idarəetmə hüququnu podratçılara verdiyi variantlar. SpaceX və Elon Musk onun müəssisələri ilə bağlı federal müqavilələrlə əlaqədar hər hansı müzakirə və ya danışıqlarda iştirakına dair şərh verməyib. Musk özü isə X platformasında Reuters məqaləsinə istinad edilən bir paylaşıma cavab olaraq “Bu doğru deyil” sözləri ilə cavab verib. Pentaqon isə yalnız bu qədərini bildirib ki, təklif olunan variantlar prezidentə çatdırılacaq.
Mənbə: Reuters
